چرخه عمر استارت آپ
استارت آپ چیست؟
در ابتدا با مفهوم و تاریخچه و مراحل استارت آپ آشنا می شویم بعد به چرخه و عمر آن می پردازیم.
به زبان ساده استارت آپ به مشاغلی گفته می شود که در آغاز آن از یک ایده خام شروع شده و با تلاش و کوشش یک گروه به تولید محصول منجر می شود و در نهایت آن محصول به بازار عرضه می شود.
در واقع باید گفت استارت آپ یک مسیر را از صفر تا صد طی کرده و بعد از آزمون و خطا به یک مبانی و اصولی می رسد که در نهایت خروجی محصول مورد نظر است. ممکن این محصول در زمینه ثبت و تولید یک غذا یا اختراع در زمینه نرم افزارهای کامپیوتری، لوازم خانگی، صنعتی و... باشد که زمینه ورود محصول جدید را به بازار فراهم می آورد.
در ادامه باید گفت استارت آپ با مفاهیم زیر بوجود می آیند:
· ایجاد کسب و کاری که نتیجه بخش و ارزش آفرین باشد.
· ایجاد کسب و کاری که دغدغه فرد یا گروهی باشد.
· کسب و کاری که می تواند مبتنی بر تکنولوژی های نوین باشد یا نباشد.
· ایجاد کسب و کاری که هنوز نوزاد است و می بایسد آن را رشد داد.
تاریخچه استارت آپ
با آفرینش انسانها و خرید و فروش بین آنها استارت آپ هم بوجود آمد. اما باید در نظر داشت که آغاز مفهوم استارت آپ در سال 1911 م است، زمانی که شرکت Silicon Valley آغاز به کار کرد و محصول IBM به بازار عرضه کرد و بعدها خود را بعنوان یکی از غولهای تولید کننده نرم افزار در دنیا معرفی کرد.
یکی دیگر از قدیمی ترین و موفق ترین استارت آپ های دنیا، شرکت اپل است که توسط استیو جابز راه اندازی شد، یکی دیگر از آنها گوگل است و در سال 1977 مطرح شد و اکنون به عنوان یکی از پیچیده ترین و قویترین موتور جستجو در جهان شناخته شده است و استارت آپ های موفق دیگر مانند آمازون، شرکت مرسدس بنز و...
مراحل استارت آپ ها
· ایده خلاق
· تازه و منحصر بودن
· طرح و برنامه
· تلاشهای مستمر
باید در نظر داشت که مراحل گفته شده گاهی تغییر می کند ولی کلیت اصلی آن یکی است.
1. ایده پردازی: به معنای این است که یک کار جدید با ایده خوب آغاز می شود و افرادی خلاق هستند که بتوانند ایده های کوچک خود را پرورش داده و با تلاش مستمر آن را رشد دهند.
2. منحصر بودن: ایده های ارائه داده شده می بایست نوآوری داشته باشند و تا کنون کسی آن را انجام نداده باشد.
3. طرح و برنامه: داشتن طرح و برنامه یکی از مسائل مهم در کارهای استارت آپی است، بدین گونه که اگر برنامه ریزی درستی برای ایده ها نباشد کار به شکست منجر می شود.
4. تلاش مستمر: از مسائل مهم دیگر در تولید کارهای جدید استمرار و تلاش زیاد افراد گروه هست، چرا که اگر تلاشهای مستمر و پیگیریهای مداوم نباشد کار شکست می خورد.
چرخه عمر استارت آپ
v تولد
v رشد
v بلوغ
v نابودی
· تولد: همان داشتن ایده های نو و تبدیل آن به یک فرصت شغلی است که در بالا به آن پرداخته شد.
· رشد: رشد به معنای آن است که یک تیم و گروه با تلاش مستمر و شناخت بازار محصولات خود را به موقع ارائه دهند.
· بلوغ: زمانی که تلاشها به سود دهی زیاد می رسند و استارت آپها هزینه های زیادی بایت شعبات خود می دهند.
· نابودی: گاهی هزینه های زیاد و کاهش درآمد و مدیریت ضعیف و.... باعث افول و شکست شرکتها می شود.
عوامل شکست چرخه عمر استارت آپ
بعضی مشاغل بعد از تولد، رشد و بلوغ به نابودی یا افول خود می رسند که این مسأله علل مختلفی دارد.
· ناتوانی در درک نیاز مشتریان: شرکت یا موسساتی که بعد از مدتی نیاز مشتریان خود را نشناسد یا نادیده بگیرد به افول یا نابودی خود می رسند.
· عدم برنامه ریزی مستمر: استارت آپ هایی که صرفاً برای کسب درآمد در زمان کوتاه آغاز می شود، بعد از مدتی به دلیل دلسرد شدن و نداشتن اشتیاق دلسرد شده و افول کار آغاز می شود.
· نداشتن مهارت لازم برای موفقیت: یکی از دلایل اصلی عدم موفقیت بعضی از کارها این است که سرپرست یا لیدرها نمی توانند کار را رهبری کنند و عدم دانش کافی یا مشورت با هم گروهی ها و رهبری ضعیف، افول شرکت را رقم می زنند.
· و مسائل دیگری مانند عدم تبلیغات و صرف هزینه های بالا و...
باید در نظر داشت که عوامل مختلفی هستند که شرکتهای بزرگی مانند اپل، آمازون، گوگل، مرسدس بنز و... در اوج نگه می دارد. به زبان ساده باید گفت که داشتن دانش مدیران و استفاده از مدیران کارآمد و همچنین ابزارهای لازم استارت آپ ها را همیشه در قله نگه می دارد. مسائلی چون بازاریابی به موقع یک محصول، شناخت نقاط قوت و ضعف شرکت و عرضه محصول به بازار و مشتریان و...
موارد یاد شده اگر بطور کامل اجرا نشوند، چرخه استارت آپ را بعد از تولد، رشد و بلوغ می تواند به نابودی و افول برساند.
نمونه استارت آپ های ایرانی
مردم در ایران نیز مانند دیگر کشورها سالهاست با مفاهیم استارت آپ آشنا شدند و بسیاری از آنها به موفقیت های زیادی رسیدند ولی بسیاری از آنها مدتی افول کردند و از بین رفتند.
استارتاپ های موفق ایرانی، مانند:
· دیجی کالا
· آپارت
· اسنپ
· علی بابا
· شیپور
· نت برگ
· دیجی استایل
· تپ سی
· محک
· و...
در ادامه میخوام کسانی که به کار استارت آپ ها شتابد میدهند را معرفی کنم. بله....اونها کسانی نیستند جز شتابدهنده ها
شتابدهنده، از ابتدای کار یک استارتاپ یا مراحل پیشرفته تر مانندکه حداقل محصول قابل ارائه می‌باشد یا حتی نسخه دموی محصول، آن را تحت پوشش خود درمی‌آورند و برای این کار از میان شرکت‌کنندگان، پس از مدتی کوتاه مورد ایده‌ای برگزیده و به عنوان استارتاپ انتخاب می‌کند.
شتابدهندهها با ارائه خدمات مربی گری اصلاح طرح کسب و کار و گاه تأمین سرمایه اولیه برای یکدرصدی ازآن را در اختیار گرفته (معمولا بین ۵ الی ۴۵ درص) و در مقابل به گردانندگان پروژه آموزش‌های لازم و خدماتی در مسیر ارزش آفرینی سریعتر و برای کسب موفقیت بهتر را خواهند داد
شتابدهنده یک سازمان منسجم و مشخصی است که در آن افراد و تیم‌های دارای طرح نوآورانه و فناورانه را انتخاب کرده و در یک دوره چند ماهه به آنها خدماتی از قبیل فضای کاری تجهیز شده، آموزش، مشاوره، مربی‌گری، سرمایه اولیه و ارتباط با شبکه سرمایه‌گذاران ارائه می‌شود. هر تیمی که موفق به اتمام دوره شتابدهی شود، تبدیل به شرکتی نوپا می‌شود که شتابدهنده به ازای خدمات ارائه شده، درصدی از سهام آن شرکت نوپا را از آن خود می‌کند. بر این اساس شتابدهندهها حلقه واسط بین کسب و کارهای نوپا و سرمایه‌گذاران جسورانه هستند.
اولین شرکت شتابدهنده بود که در سال ۲۰۰۵ میلادی فعالیت خود را در آغاز نمود و بعدها توسطنتقل شد.
شکل‌گیری شتابدهندهها در ایران مربوط به سال ۹۳ است. در این سال نسبت به تدوین مدلی برای توسعه فضای استارت‌آپی کشور و ورود هرچه بیشتر دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به کسب و کارهای جدید نوآورانه تهیه نمود.
و دیگر کسانی که میتوانند حتی به شتابدهنده ها امکانات برسانند مراکز نوآوری هستند.
شتابدهندهها از یک تیم استارت‌آپ که ایده‌ای مورد تأیید آنها دارد حمایت میکنند، درواقع ایده‌های استارت‌آپ‌های مختلف را گلچین میکنند و بهترین آنها که در کمترین زمان به بیشترین سود برسد را انتخاب میکنند. آنها شرکتی با گروه استارت‌آپ تأسیس و در مقابل سرمایه‌گذاری اولیه و آموزش‌ها و خدماتی که به صاحبان ایده میدهند سهمی از شرکت را در اختیار می‌گیرند، البته می‌تواند تأسیس شرکت هم در کار نباشد و در قبال حمایت‌های مالی و معنوی از طرح‌ها، سهمی از آینده تولیدی محصول را در اختیار بگیرند.
معمولاً شتابدهندهها فعالیت‌هایی با سرعت بالا انجام میدهند و بعد آن را به حالت شرکتی مستقل رها می‌سازند (پس از پذیرش نهایی طرح و سرمایه‌گذاری بیشتر شتابدهنده) البته با سهام محفوظ شتابدهنده، ولی در مراکز نوآوری این گونه عمل نمی‌کنند و در هسته‌های پژوهشی خود در زمینه‌های مختلف به مطالعه طرح‌های مختلف می‌پردازند و بحث تجاری‌سازی را با یک شریک یا همکار صنعتی یا دولتی انجام میدهند. البته این مراکز از پژوهشگرانی که ایده‌های مناسب دارند هم دعوت به همکاری میکنند. نکته ای دیگر که بایستی به آن توجه کرد این است که شتابدهندهها میتوانند انتفاعی یا غیرانتفاعی باشند ولی مراکز نوآوری عموماً وابسته به دولت‌ها هستند.
شتابدهندهها معمولاً با برگزاری مسابقاتی به جذب ایده می‌پردازند. ولی مراکز نوآوری معمولاً اینگونه نیستند، افراد خود درخواست بررسی ایده را میدهند و یا به‌عنوان یک پژوهشگر از آنها دعوت به همکاری می‌شود. شتابدهندهها معمولاً کوتاه‌مدت هستند، عموماً حداکثر 6 ماه، ولی مراکز نوآوری اکثراً با پروژه‌های بلندمدت کار میکنند. شتابدهندهها معمولاً هر ایده‌ای که در ابتدا حتی هیچ ربطی به علم ندارند را می‌پذیرند، ولی در مراکز نوآوری معمولاً کارها بر مبنای پژوهش و تحقیق انجام می‌شود.
مراکز نوآوری خصوصی و دولتی در ایران بسایر هستند و هر یک به نوبه ی خود کمک بسزایی در اکوسیستم نوآوری کردند اما ما میخوایم امروز یکی از مراکز نوآوری خصوصی در ایران را معرفی کنیم. این مرکز نوآوری ایستگاه نوآوری شریف است که با هدف ایجاد بستری مناسب جهت استقرار شرکتهای نوپا، استارت‌آپ‌ها، شتابدهندهها، صندوق‌های پژوهش و فناوری و کلیه شرکتهای فعال در زیست بوم فناورانه کشور با مساحتی بالغ بر ۲۷۰۰۰ متر مربع در مرداد ماه سال ۱۳۹۷ تاسیس گردید.
ماموریت اصلی ایستگاه تسهیل ورود کارآفرینان ایرانی به عرصه فعالیت در زیست بوم فناورانه داخلی است که باتوجه به حضور شرکتهای موفق حوزه‌های مختلف کسب و کار در این مجموعه، امکان ایجاد شبکه ارتباطی گسترده و تعریف پروژه کاری مشترک میان فعالان این عرصه فراهم گردیده است.
در آینده دیگر مراکز نوآوری و خدماتی که ارائه میکنند و معرف یمیکنم. با من همراه باشید.
