بلاک چین چیست؟
بلاک چین یک تکنولوژی نوین و یک پایگاه اطلاعاتی ایمن است. از این رو، تکنولوژی بلاک چین توجه بسیاری از صنایع و نهادها را به خود جلب کرده است. این تکنولوژی در اصل یک پایگاه داده توزیع‌شده است که از بلوک‌هایی از اطلاعات رمزنگاری شده تشکیل شده است. هر بلوک شامل اطلاعات مربوط به تراکنش‌هایی است که در شبکه بلاک چین انجام شده‌اند. بلوک‌ها به صورت پیوسته به یکدیگر متصل شده و تشکیل یک زنجیره بلوکی را می‌دهند. این زنجیره بلوکی قابلیت تغییر یا اصلاح ندارد و هر تغییر در بلوک‌های قبلی تاثیری بر بلوک‌های بعدی نخواهد داشت. به همین دلیل است که این تکنولوژی از لحاظ امنیتی بسیار قوی است.
بلاک چین یکی از شاخص‌ترین توسعه‌های فناوری در دهه گذشته است؛ بخصوص این روزها که همه درباره آن صحبت می‌کنند. اما با وجود اینکه صحبت درباره بلاک چین نقل محافل است، هنوز بسیاری از افراد درک روشنی از چیستی بلاک چین یا نحوه عملکرد آن ندارند. با وجودی که از جهت نفوذناپذیری شهرت پیدا کرده، ایده اصلی پشت بلاک چین بسیار ساده است و پتانسیل بالایی برای ایجاد تغییر و تحول صنایع از ابتدایی‌ترین سطح آن تا سطوح پیشرفته دارد.
همانطور که گفتیم، فناوری بلاک چین امکان به اشتراک‌گذاری امن اطلاعات را فراهم می‌کند. بدیهی است که داده‌ها در یک پایگاه اطلاعاتی ذخیره می‌شوند و برای ثبت معاملات، مفهومی به نام «دفتر کل» وجود دارد که آن را با عنوان ledger می‌شناسند.
گفتیم که بلاک چین نوعی پایگاه اطلاعاتی یا دفتر کل توزیع شده است؛ به این معنی که قدرت به روزرسانی یک بلاک چین بین گره‌ها یا کاربران یک شبکه کامپیوتری عمومی یا خصوصی توزیع می‌شود. این فناوری را تحت عنوان «دفتر کل توزیع شده» یا DLT می‌شناسند.
بلاک چین امکان ثبت دائمی و شفاف داده‌ها و تراکنش‌ها را بدون ایجاد تغییر فراهم می‌کند. همین قابلیت به نوبه خود امکان مبادله هر چیزی را که دارای ارزش است، چه یک کالای فیزیکی باشد و چه یک کالای غیرملموس، ممکن می‌سازد.
ویژگی‌های بلاک چین
یک بلاک چین دارای سه ویژگی اصلی است. اول، یک پایگاه داده بلاک چین باید از نظر رمزنگاری ایمن باشد. این بدان معناست که برای دسترسی یا افزودن داده به پایگاه اطلاعاتی، به دو کلید رمزنگاری نیاز دارید: یک کلید عمومی، که اساساً آدرس موجود در پایگاه اطلاعاتی است؛ و یک کلید خصوصی که یک رمز عبور شخصی است و باید توسط شبکه احراز هویت شود.
ویژگی دوم بلاک چین این است که مانند یک سیستم گزارش دیجیتال عمل می‌کند و یک پایگاه اطلاعاتی از تراکنش‌ها به حساب می‌آید؛ به این معنی که همه چیز به طور کاملاً آنلاین انجام می‌شود.
ویژگی سوم، بلاک چین پایگاهی از داده‌هاست که در یک شبکه عمومی یا خصوصی به اشتراک گذاشته می‌شود. یکی از شناخته‌شده‌ترین شبکه‌های عمومی بلاک چین، بلاک چین بیت کوین است که هر فردی می‌تواند یک کیف پول بیت کوین در آن باز کند.
بلاک چین‌های دیگر که عموماً با بانکداری و بخش فین تک مرتبط هستند، شبکه‌های خصوصی هستند که در آنها مردم نیاز دارند اطلاعات دقیقی درباره افرادی شرکت‌کننده، دسترسی به داده‌ها و همچنین دسترسی به کلید خصوصی پایگاه داده‌ها داشته باشند. انواع دیگر بلاک چین‌ها شامل بلاک چین‌های کنسرسیومی و بلاک چین‌های ترکیبی است که هر دو جنبه‌های مختلف بلاک چین‌های عمومی و خصوصی را با هم ترکیب می‌کنند.
تحقیقات شورای فناوری McKinsey نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۲۷، حداکثر ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی می‌تواند مرتبط با تراکنش‌های فعال شده در بلاک چین باشد. سؤالی که مطرح می‌شود این است که در دنیای بلاک چین، شرکت‌ها چگونه می‌توانند از این فناوری برای افزایش کارایی و ایجاد ارزش استفاده کنند؟
بلاک چین چگونه کار می‌کند؟
برای پاسخ به این سؤال باید کمی عمیق‌تر شویم تا به درک بهتری از نحوه عملکرد بلاک چین و سایر DLTها برسیم.
هنگامی که به داده‌های یک بلاک چین دسترسی پیدا می‌کنیم و یا این داده‌ها تغییر می‌کنند، تاریخچه داده‌ها در یک «بلوک» در کنار سوابق سایر تراکنش‌ها ذخیره می‌شود. تراکنش‌های ذخیره‌شده از طریق هَش‌های منحصر به فرد و غیرقابل تغییر رمزگذاری می‌شوند، مانند مواردی که با الگوریتم SHA-256 ایجاد شده‌اند.
بلوک‌های مربوط به داده‌های جدید، بلوک‌های قدیمی را بازنویسی نمی‌کنند. بلکه ضمیمه یکدیگر می‌شوند تا بتوان هرگونه تغییری را رصد کرد. از آنجایی که همه تراکنش‌ها رمزگذاری شده‌اند، اطلاعات تغییرناپذیر هستند. از این رو، هر گونه تغییر در دفتر کل می‌تواند توسط شبکه شناسایی و ردیابی شود.
این بلوک‌های مربوط به داده‌های رمزگذاری‌شده به‌طور دائم به یکدیگر «زنجیر» می‌شوند و تراکنش‌ها به‌طور متوالی و نامحدود ثبت می‌شوند و یک داده کامل از حسابرسی ایجاد می‌کنند که امکان مشاهده نسخه‌های گذشته زنجیره بلوک را نیز فراهم می‌کند.
هنگامی که داده‌های جدید به شبکه اضافه می‌شود، اکثر گره‌ها (nodes) باید مشروعیت داده‌های جدید را بر اساس آنچه به آن مکانیزم اجماع می‌گوییم، تأیید کنند. هنگامی که تأیید داده‌ها به اجماع رسید، یک بلوک جدید ایجاد می‌شود و به زنجیره متصل می‌شود. سپس تمام گره‌ها به‌روز می‌شوند.
در یک شبکه بلاک چین عمومی، اولین گره‌ای که به طور معتبر مشروعیت یک تراکنش را اثبات می‌کند، یک مشوق یا به عبارتی دیگر، پاداش استخراج دریافت می‌کند. به این فرآیند «ماینینگ» می‌گویند.
برای روشن شدن این فرآیند، با یک مثال تئوری در توضیح نحوه عملکرد بلاک چین بحث ادامه می‌دهیم. تصور کنید که شخصی به دنبال خرید بلیط کنسرت در بازار است. این شخص قبلاً توسط شخصی که بلیت‌های جعلی می‌فروشد مورد کلاهبرداری قرار گرفته است، بنابراین تصمیم می‌گیرد یکی از وب‌سایت‌های تبادل بلیت غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین را که در چند سال گذشته ایجاد شده است، امتحان کند. در این سایت‌ها، به هر بلیت یک هویت منحصر به فرد، تغییرناپذیر و قابل تایید اختصاص داده می‌شود که به یک شخص واقعی گره خورده است. قبل از اینکه این شرکت‌کننده کنسرت بلیت خود را تهیه کند، اکثر گره‌های شبکه اعتبار فروشنده را تأیید می‌کنند و اطمینان می‌دهند که بلیت واقعی است. در نهایت این شخص بلیتش را می‌خرد و از کنسرت لذت می‌برد.
بلاک چین چگونه کار می‌کند – منبع: سایت خبری رمزآگاه
بلاک چین چگونه می‌تواند به کسب‌وکارها کمک کند؟
تحقیقات نشان می‌دهد که بلاک چین و DLTها می‌توانند با کاهش ریسک و کاهش هزینه‌های انطباق، ایجاد تراکنش‌های مقرون‌به‌صرفه‌تر، اجرای خودکار و ایمن قراردادها و افزایش شفافیت شبکه، فرصت‌های جدیدی را برای کسب‌وکارها ایجاد کنند. بیایید این موضوع را بیشتر تجزیه کنیم:
کاهش ریسک و کاهش هزینه‌های انطباق: بانک‌ها با تکیه بر سیستم «احراز هویت مشتری» (KYC) مشتریان را با خود همراه می‌کنند و آنها را حفظ می‌کنند. اما بسیاری از فرآیندهای KYC موجود منسوخ شده‌اند و هزینه‌ای بالغ بر ۵۰۰ میلیون دلار در سال برای هر بانک هزینه دارد. یک سیستم جدید DLT می‌تواند نیاز به تأیید KYC را برای هر مشتری به «یک مرتبه»، کاهش دهد و در نتیجه با کاهش چشمگیر هزینه‌ها، بهره‌وری، شفافیت و تجربه مشتری را بهبود ببخشد.
معاملات مقرون به صرفه: دیجیتالی کردن سوابق و صدور آنها در یک دفتر کل می‌تواند به صرفه‌جویی قابل توجهی در زمان و هزینه کمک کند. به عنوان مثال، در یک معامله اعتبارات اسنادی، دو شرکت، تکنولوژی بدون نیاز به کاغذ پرینت را انتخاب کردند و از بلاک چین برای معامله کره و پنیر به ارزش نزدیک به ۱۰۰ هزار دلار استفاده کردند. با انجام این کار، فرآیندی که قبلاً ده روز طول می‌کشید، از صدور تا تأیید اعتبارات اسنادی به کمتر از چهار ساعت کاهش پیدا کرد.
اجرای خودکار و ایمن قرارداد: قراردادهای هوشمند مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها هستند که به صورت توکن‌هایی کدگذاری شده‌اند که بر روی یک بلاک چین صادر می‌شوند و می‌توانند تحت شرایط خاص اجرا شوند. این قراردادها می‌توانند اجرای خودکار را فعال کنند. به عنوان مثال، اگر یک خرده‌فروش بخواهد مدیریت زنجیره تامین خود را ساده‌سازی کند، شروع به ثبت تمام فرآیندها و اقدامات، از فروشنده گرفته تا مشتری، و کدگذاری آنها در قراردادهای هوشمند در یک بلاک چین می‌کند. این کار نه تنها ردیابی منشأ غذا برای مصرف ایمن‌تر را آسان‌تر می‌کند، بلکه به فعالیت انسانی کمتری نیاز دارد و توانایی ردیابی محصولات از دست رفته را بهبود می‌بخشد.
پروتکل اثبات کار چیست و چه تفاوتی با پروتکل اثبات سهام دارد؟
پیش از این، مفصل درباره ایده مکانیسم‌های اجماع صحبت کرده‌ایم. دو راه وجود دارد که گره‌های بلاک چین به یک اجماع می‌رسند: از طریق بلاک چین‌های خصوصی، که در آن شرکت‌های مورد اعتماد مسئول تغییرات یا افزودن‌ها به بلاک چین هستند، و یا از طریق بلاک چین‌های عمومی و بازار انبوه.
اکثر بلاک چین‌های عمومی با سیستم اثبات کار یا اثبات سهام به اجماع می‌رسند. در یک سیستم اثبات کار (PoW)، اولین گره یا شرکت‌کننده‌ای که افزودن داده یا تراکنش جدید در دفتر کل دیجیتال را تأیید می‌کند، تعداد معینی توکن را به عنوان پاداش دریافت می‌کند. برای تکمیل فرآیند تأیید، شرکت‌کننده یا «ماینر» باید یک پازل رمزنگاری را حل کند. اولین ماینری که پازل را حل کند، توکن‌ها را دریافت می‌کند.
در ابتدا، افراد در بلاک چین‌های مختلف به عنوان یک سرگرمی استخراج می‌کردند. اما از آنجایی که این فرآیند به طور بالقوه سودآور است، استخراج بلاک چین تبدیل به یک مفهوم صنعتی شده است. استخرهای استخراج بلاک چین اثبات کار به دلیل میزان انرژی مصرفی مورد توجه قرار گرفته‌اند.
در سپتامبر ۲۰۲۲، اتریوم، که یک شبکه ارز دیجیتال منبع باز است، با ارتقای فضای طراحی نرم‌افزار خود به یک بلاک چین اثبات سهام (PoS)، نگرانی‌های مربوط به مصرف انرژی را برطرف کرد. علاقه‌مندان به این صنعت، این آپدیت را که با عنوان «ادغام» یا merge شناخته می‌شود، به عنوان لحظه‌ای تاریخی در تاریخ بلاک چین می‌بینند.
سرمایه‌گذاران از طریق پروتکل اثبات سهام، رمزارزهای خود را در یک استخر مشترک در ازای فرصت کسب توکن به عنوان پاداش، سپرده می‌کنند. در سیستم‌های اثبات سهام، ماینرها بر اساس تعداد کوین‌های پروتکل بومی که در کیف پول دیجیتال خود دارند و مدت زمانی که آنها را داشته‌اند امتیاز دریافت می‌کنند. استخراج‌کننده‌ای که بیشترین میزان کوین‌های در معرض خطر را دارد، شانس بیشتری برای انتخاب شدن برای اعتبارسنجی تراکنش و دریافت پاداش خواهد داشت.
ارتباط بلاک چین، ارزهای دیجیتال و امور مالی غیرمتمرکز
بلاک چین به خریداران و فروشندگان این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به بانک یا سایر واسطه‌ها، ارزهای دیجیتال را به صورت آنلاین معامله کنند.
تمام دارایی‌های دیجیتال، از جمله رمزارزها، مبتنی بر فناوری بلاک چین هستند. دیفای گروهی از برنامه‌های کاربردی در ارزهای دیجیتال یا بلاک چین است که برای جایگزینی واسطه‌های مالی فعلی با خدمات مبتنی بر قرارداد هوشمند طراحی شده است.
مانند بلاک چین، برنامه‌های دیفای غیرمتمرکز هستند، به این معنی که هر کسی که به یک برنامه دسترسی دارد، بر هر تغییر یا بخش اضافه‌ای که در آن ایجاد شده است کنترل دارد. این بدان معنی است که کاربران به طور بالقوه و مستقیم، کنترل بیشتری بر روی سرمایه خود دارند.
ادامه مطلب در رسانه خبری رمزآگاه
